Επεμβάσεις

Υστεροσκόπηση είναι η μέθοδος της ενδοσκοπικής χειρουργικής με την οποία ελέγχεται το εσωτερικό της κοιλότητα της μήτρας, δηλαδή το ενδομήτριο. Η υστεροσκόπηση μας επιτρέπει να εξετάσουμε το σχήμα της κοιλότητας της μήτρας, την ύπαρξη ενδομήτριας παθολογίας (π.χ. πολύποδας ενδομητρίου), την τραχηλική κοιλότητα και τα στόμια των σαλπίγγων στην μήτρα. Η επέμβαση διενεργείται με τη βοήθεια ενός λεπτού τηλεσκοπίου (υστεροσκόπιο) που εισάγεται μέσω του κόλπου και του τραχήλου στην ενδομητρική κοιλότητα, χωρίς τομές.

Υπάρχουν δύο είδη υστεροσκόπησης η διαγνωστική και η επεμβατική.

Διαγνωστική υστεροσκόπηση

Ένα πολύ λεπτό τηλεσκόπιο (περίπου 3 χιλιοστά) εισάγεται μέσα από τον κόλπο και τον τράχηλο στην κοιλότητα της μήτρας. Η διαγνωστική υστεροσκόπηση ενδείκνυται στις εξής περιπτώσεις:

• υπερηχογραφική υποψία για ενδομήτρια παθολογία, δηλαδή πολύποδα ή ινομύωμα στην κοιλότητα της μήτρας
• αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης
• αιμορραγία στην εμμηνόπαυση
• υποψία ενδομήτριων συμφύσεων
• αφαίρεση ενδομήτριου σπειράματος (σπιράλ)

Πλεονεκτεί σε σχέση με «τυφλές μεθόδους» όπως η απλή απόξεση της μήτρας, καθώς μπορούμε να αποδείξουμε την υπαρξη της βλάβης και να την αφαιρέσουμε.

Επεμβατική υστεροσκόπηση

Το οπτικό εργαλείο που εισάγεται διά μέσω του κόλπου στη μήτρα έχει μεγαλύτερο πάχος ανάλογα με την εκάστοτε επέμβαση.

Με τη χρήση μικρών εργαλείων και χωρίς τομές, μπορεί να γίνει:

• αφαίρεση ινομυωμάτωνπου προβάλουν στην κοιλότητα της μήτρας (υποβλεννογόνια ινομυώματα)• αφαίρεση πολυπόδων του ενδομητρίου
• λύση ενδομήτριων συμφύσεων
• διόρθωση συγγενών ανωμαλίες της μήτρας, όπως το διάφραγμα μήτρας

Στη Γυναικολογία, η λαπαροσκόπηση χρησιμοποιείται τόσο διαγνωστικά, όσο και θεραπευτικά.

Διαγνωστικά χρησιμοποιείται συνήθως στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Ενδομητρίωση
• Χρόνιο πυελικό άλγος
• Οξύ κοιλιακό άλγος
• Εξωμήτριος εγκυμοσύνη

Θεραπευτικά χρησιμοποιείται για:

• Αφαίρεση κύστεων ωοθήκης και αφαίρεση σάλπιγγας
• Θεραπεία εξωμήτριας εγκυμοσύνης
• Αφαίρεση ωοθηκών
• Θεραπεία ενδομητρίωσης
• Λύση συμφύσεων και συστροφής εξαρτήματος
• Αφαίρεση ινομυωμάτων
• Υστερεκτομή
• Στήριξη πυελικού εδάφους σε περιπτώσεις πρόπτωσης οργάνων

Τι γυναικολογικά χειρουργεία γίνονται µε λαπαροσκόπηση?

Σε γενικές γραµµές λαπαροσκοπικά µπορούν να γίνουν όλα σχεδόν τα γυναικολογικά χειρουργεία. Συνήθως όµως χρησιµοποιούνται περισσότερο στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Κύστεις της ωοθήκης

Αφαιρείται λαπαροσκοπικά όλο το τοίχωµα της κύστεως και παραµένει άθικτος ο ωοθηκικός ιστός, πράγµα το οποίο αποτελεί σηµαντικό πλεονέκτηµα σε γυναίκες που δεν έχουν αποκτήσει ακόµα παιδιά και το επιθυµούν.

• Εξωµήτριος κύηση

Η εντόπιση της κύησης στο εσωτερικό τοίχωµα της σάλπιγγας ονοµάζεται εξωµήτριος κύηση. Με τη λαπαροσκόπηση, σε αρχικά στάδια λίγων εβδοµάδων, µπορούµε να αφαιρέσουµε το κύηµα από την σάλπιγγα µέσω µίας µικρής τοµής. Σε πιο προχωρηµένα στάδια αφαιρείται ολόκληρη η σάλπιγγα.

• Πρόπτωση µήτρας ή κολπικού κολοβώµατος

Με τη βοήθεια της λαπαροσκόπησης γίνεται ανάρτηση της µήτρας ή του κολπικού κολοβώµατος µε τη χρήση ειδικών συνθετικών πλεγµάτων µε άριστα αποτελέσµατα.

• Ενδοµητρίωση

Η λαπαροσκόπηση αποτελεί µέθοδο επιλογής για τη διάγνωση και θεραπεία της ενδοµητρίωσης. Είναι πράγµατι δυνατό να εντοπιστούν επιφανειακές εστίες ενδοµητρίωσης αλλά και ινώδη συµπλέγµατα ιστών στο περιτόναιο, τους ιεροµητρικούς συνδέσµους, το ορθοκολπικό διάφραγµα ή σε άλλα κοιλιακά όργανα. Η θεραπεία γίνεται µε τον καυτηριασµό ή την αφαίρεση των ενδοµητριωσικών εστιών. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστεί η αφαίρεση οργάνων ή τµηµάτων αυτών (ωοθήκης, σάλπιγγας, µήτρας, τµηµάτων ουρητήρων ή εντέρου).

• Απολίνωση σαλπίγγων

Αφορά γυναίκες που έχουν ολοκληρώσει τη δηµιουργία της οικογένειάς τους και δεν επιθυµούν άλλες εγκυµοσύνες. Η στείρωση προκαλείται είτε µε απολίνωση των σαλπίγγων, είτε µε την οριστική τους αφαίρεση.

• Χρόνιο πυελικό άλγος

Γίνεται σε ασθενείς που πονούν διαρκώς στην πύελο και µε τον εργαστηριακό και ακτινοδιαγνωστικό έλεγχο δεν ανευρίσκεται κάτι το παθολογικό. Με τη λαπαροσκόπηση είναι δυνατό να διαγνωστούν εστίες ενδοµητρίωσης, πολλαπλές συµφύσεις από προηγούµενα χειρουργεία ή φλεγµονές, η λύση των οποίων λύνει τις περισσότερες φορές το πρόβληµα.

• Ολική υστερεκτοµία

Αφορά γυναίκες που για κάποιο λόγο έχουν ένδειξη αφαίρεσής της και µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε ή χωρίς την αφαίρεση των εξαρτηµάτων (ωοθηκών και σαλπίγγων).

• Ινοµυωµατεκτοµή

Με τη βοήθεια της λαπαροσκόπησης είναι δυνατή η αφαίρεση ινοµυωµάτων που βρίσκονται στο µυϊκό τοίχωµα της µήτρας ή κάτω από τον εξωτερικό χιτώνα της µήτρας. Μπορούν να αφαιρεθούν και µεγάλα ινοµυώµατα, διαµέτρου έως και 15 εκατοστών, εάν ο χειρουργός διαθέτει την κατάλληλη εµπειρία.

Τέλος, η λαπαροσκόπηση, µε την πάροδο του χρόνου και την απόκτηση εµπειρίας, τείνει να γίνει µέθοδος εκλογής και στην πυελική λεµφαδενεκτοµία που αφορά στην εκτοµή των λεµφαδένων σε περιπτώσεις καρκίνου του ενδοµητρίου, των ωοθηκών και του τραχήλου της µήτρας.

Η λαπαροσκόπηση βοηθά στο λεπτοµερή εντοπισµό και την παρασκευή των λαγόνιων αγγείων (φλεβών και αρτηριών), των ουρητήρων, του θυροειδούς νεύρου, του διχασµού της αορτής, της µεσεντερίου αρτηρίας και των νεφρικών αρτηριών.

Ανάλογα µε την ένδειξη, µπορούν να εντοπιστούν και να αφαιρεθούν λεµφαδένες από όλη την πύελο, από τα παραµήτρια, από το διχασµό της αορτής, και παρααορτικά µέχρι το ύψος των νεφρικών αρτηριών.

Η αφαίρεση των λεµφαδένων γίνεται µε µεγάλη προσοχή, λεπτοµερώς και αναίµακτα. Αυτό συµβάλλει τα µέγιστα στην αποτελεσµατικότητα της επέµβασης και στην άµεση κινητοποίηση της ασθενούς.

Ο έλεγχος για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου (είτε με τη διενέργεια του τεστ Παπανικολάου είτε με τον έλεγχο ανίχνευσης του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων - HPV) είναι πολύ σημαντικός για τη διατήρηση της υγείας της κάθε γυναίκας. Εάν τα αποτελέσματα του τεστ παπ ή του HPV παρουσιάσουν κάποια ανωμαλία τότε συστήνεται περαιτέρω έλεγχος προκειμένου να επιβεβαιωθεί το αποτέλεσμα και να καθοριστεί η βαρύτητα της βλάβης.

Η κολποσκόπηση είναι εκείνη η εξέταση που συστήνεται συνήθως σε περίπτωση υποψίας καρκίνου τραχήλου και επιτρέπει στο γιατρό να εξετάσει τον τράχηλο με μεγέθυνση.

Η κολποσκόπηση, η οποία είναι καθαρά εξέταση παρατήρησης υπό μεγέθυνση, αφού προηγουμένως τοποθετηθούν κάποια διαλύματα στον τράχηλο προκειμένου να χαρτογραφηθούν οι παθολογικές περιοχές, μπορεί ή όχι να συνδυαστεί με λήψη τεμαχιδίου ιστού από τον τράχηλο (βιοψία) προκειμένου να γίνει ιστολογική διάγνωση της βλάβης.

Δεν θα χρειαστούν όλες οι γυναίκες θεραπευτική παρέμβαση, με ένα παθολογικό τεστ Παπανικολάου. Η κολποσκόπηση, με ή χωρίς λήψη βιοψίας, θα καθορίσει εάν και πότε χρειάζεται θεραπεία.

Η κολποσκόπηση χρησιμοποιείται ως το επόμενο βήμα στη διαγνωστική προσπέλαση ενός παθολογικού τεστ Παπανικολάου, μετά από ένα θετικό τεστ ανίχνευσης HPV λοίμωξης καθώς και σε περιπτώσεις όπου κατά την τυπική γυναικολογική εξέταση παρατηρηθούν ορατές βλάβες με γυμνό μάτι στον τράχηλο, στον κόλπο ή στο αιδοίο.

Το τεστ Παπανικολάου είναι παθολογικό όταν υπάρχουν προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνος του τραχήλου, που συνήθως προκαλούνται από λοίμωξη από τον ιό HPV. Το κολποσκόπιο μεγεθύνει την εικόνα του τραχήλου. Μετά την τοποθέτηση διαλύματος οξεικού οξέος χρωματίζονται “λευκάζουσες” οι παθολογικές περιοχές και καθορίζεται η θέση, το μέγεθός τους και η πιθανή διάγνωση, η οποία επιβεβαιώνεται με τη λήψη βιοψίας.

Σημαντικά σημεία της Κολποσκόπησης:

• Η κολποσκόπηση γίνεται όπως μία απλή γυναικολογική εξέταση με τη χρήση μεγεθυντικού φακού που παρέχει το κολποσκόπιο το οποίο δεν αγγίζει την γυναίκα.
• Η κολποσκόπηση μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου εκτός και αν υπάρχει έντονη κολπική αιμορραγία, οπότε συνήθως πρέπει να αναβληθεί.
• Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση κολπικών κρεμών πριν την κολποσκόπηση.
• Η κολποσκόπηση είναι ασφαλής εξέταση στη διάρκεια της κύησης.
• Η κολποσκόπηση διαρκεί περίπου 5-10 λεπτά.
• Η κολποσκόπηση είναι ανώδυνη.
• Κατά τη διάρκειά της κολποσκόπησης χρησιμοποιείται διάλυμα οξεικού οξέος το οποίο μπορεί να προκαλέσει ένα αίσθημα κρύου ή ελαφρού καψίματος αλλά δεν πονάει.
• Εάν χρειαστεί να ληφθεί βιοψία τότε αυτή διενεργείται συνήθως χωρίς αναισθησία και το συχνότερο αίσθημα μετά από αυτή τη διαδικασία είναι ένα αίσθημα «κράμπας» που μιμείται την περίοδο.
• Μπορεί μετά τη βιοψία να τοποθετηθεί ένα αιμοστατικό διάλυμα το οποίο έχει καφέ - κίτρινο χρώμα.
• Μετά από λήψη βιοψίας συνιστάται η αποφυγή των επαφών και η χρήση ταμπόν ή ενδοκολπικών κρεμών για 48 ώρες μετά τη διαδικασία.